|
Elke maand zetten we de schijnwerper op een museum- of archiefstuk, of werpen we anderszins een blik in het verleden, om zo het vroegere leven in Goirle tastbaar te maken. In januari 2016 kijken we naar: De ringwalheuvel op de Regte Hei (±1450 v. Chr.)De grootste van de grafheuvels op de Regte Hei is een zogenaamde ringwalheuvel (met een diameter van 32 m.). De eigenlijke heuvel (tumulus) in het centrum wordt omgeven door een vlak stuk (de berm), vervolgens door een ringwal, en helemaal aan de buitenkant door een ringsloot. De andere grafheuvels op de hei zijn paalkransheuvels, d.w.z. dat de centrale heuvels zijn omgeven door een of meerdere palenkransen. Bij een heuvel werd bij de restauratie in 1935 deze palenkrans om praktische redenen niet hersteld; het ging nl. om bijna 200 dicht bij elkaar geplaatste palen.  de ringwalheuvel van de Regte Hei in de sneeuw |
| De ringwalheuvel De ringwalheuvel is waarschijnlijk de oudste grafheuvel op de hei. Hij dateert uit de tijd tussen 1550 en 1350 v. Chr. In Nederland komt hij alleen voor in de Kempen (en bij Alphen/Kwaalburg, 7km. naar het zuidwesten). In het aangrenzende Belgische gebied komt het type ook voor. In Engeland is het een veel voorkomende vorm, zij het dat de wal bij de Engelse heuvels aan de buítenkant van de sloot ligt.  de ringwalheuvel (boven) vanuit de lucht Gezien de overeenkomsten tussen de Engels en Brabantse heuvels wordt verondersteld dat ze door verwante groepen mensen zijn gemaakt of dat het gebruik van dit type op grond van onderling contact, als gevolg van handel of migratie, over beide gebieden verspreid is. Er bestaat ook grote overeenkomst tussen de urnen die er in deze tijd in beide gebieden gemaakt worden (het zgn. Hilversumaardewerk). Dit wijst ook op culturele uitwisseling of afstamming.  opgravingstekening van de ringwalheuvel (1935) |
|
Opgravingen 1935  tekening van de bronzen bijl uit een van de grafheuvels (uit: Verwers 1980, p. 30).  de ringwalheuvel in 1935 op een hele lege hei  de opgraving van de ringwalheuvel in 1935 |
| Prehistorisch leven De grafheuvels getuigen van de begrafeniscultuur van de prehistorische mensen. Over hun dagelijkse leven hebben we weinig concrete informatie. Waarschijnlijk woonden ze in de nabijheid van de grafheuvels in grote schuurachtige boerderijen. Ze bedreven wat landbouw, en jaagden op klein wild. Het landschap in de directe omgeving van de grafheuvels bestond uit kleinere heidevelden. Verderop waren bossen, bosschages. In de richting van het beekdal bevonden zich wat akkertjes. Op de plek waar je nu nog steeds de Leij oversteekt, op een steenworp afstand van de grafheuvels, bevond zich rond 1500 v. Chr. al eeuwen lang een voorde (een makkelijk doorwaadbare plaats in de beek).  de gerestaureerde grafheuvels in 1935 (gezien vanuit het noorden); de tweede van links is de ringwalheuvel |
 geen historische reconstructie maar een citaat: paalkransen ín een tumulus (kruispunt Tijvoortse baan-Poppelsche weg) |
| Bronnen:
David R. Fontijn, Sacrificial Landscapes. Cultural Biographies of Persons, Objects and ‘Natural’ Places in the Bronze Age of the Southern Netherlands, c. 2300–600 BC (Analecta Praehistorica Leidensia 33/34 (2001/2002)) (ook: proefschrift Leiden 2003). H. Stoepker/W.J.H. Verwers, “De restauratie van de grafheuvels op de Rechte Hei bij Goirle”, in Brabants Heem XXXIV-1 (1982), p. 2–6. W.J.H. Verwers, Goirle, grafheuvels op de Rechte Heide (Archeologische monumenten in Nederland, 8). Amersfoort/Bussum 1980. |
| Terug naar boven |