Thema F

Expositie

In de permanente tentoonstelling van het museum zijn de volgende thema’s uitgewerkt:

  1. Thema A: Historie van Goirle tot ca 1800
  2. Thema B: Historie 19e eeuw en eerste helft 20e eeuw
  3. Thema C: Wereldoorlog II
  4. Thema D: Devotionalia
  5. Thema E: Onderwijs
  6. Thema F: De Gilden
  7. Thema G: Kleding

THEMA F: De Gilden

Drie GildenVan de schuttersgilden, in oude tijden belast met het beschermen van de eigendommen van de kerk en van have en goed van de dorpelingen, is het St. Jorisgilde het oudste. Dit kruisbooggilde wordt voor het eerst genoemd in 1569 als aan Karel van Malsen, heer van Tilburg en Goirle, om officiële erkenning wordt verzocht. Een belangrijke gildebroeder van dit gilde was Jan van Aelst, de smid-slotenmaker, die de schuurkerk van Goirle verrijkte met een schilderij, voorstellende de onthoofding van St. Jan. In 1765 schonk hij aan het gilde het beeld van St. Joris van beeldhouwer Petrus Verhoeven uit Uden. In 1809 werd dit beeld in de kerk geplaatst en later, in 1870, zelfs eigendom van het kerkbestuur. Door pastoor De Wit werd het beeld uit de kerk verwijderd, omdat op de teerdagen van het gilde gedanst werd.

Het handbooggilde St. Sebastiaan werd opgericht in 1819 ’tot vermeerdering der broederlijke liefde en goede harmonie’. De oudste leden waren vooral dorpsnotabelen en hun familieleden. De eerste gildekamer van dit gilde was de herberg van Hendrik van der Foelaert aan de Kerkstraat, waar de gildebroeders op teerdagen onthaald werden op ‘koffij en mikke boterhammen’. Aan dit gilde werd in 1967 een nieuw vaandel geschonken door mevrouw C. Steenberghe-Ausems. Twee jaar later werd het 150-jarig bestaan gevierd, maar op 13 september 1970 werd het gilde voorlopig stilgelegd. Later werd het gilde meer een sportvereniging en kreeg het de naam Handboogsportvereniging St. Sebastiaan.

In café Bellevue, nu Herrezen Nederland, werd op 7 augustus 1929 het derde Goirlese gilde opgericht, het gewerengilde St. Mauritius, dat volgens artikel 2 van het reglement ‘in tijd van nood tot steun van het wettig gezag’ zou optreden. De eerste gildebroeders waren bijna allemaal familie van elkaar. De initiatiefnemers M.A.P. Adriaansen en C. van Gils waren neven, toeziend deken A. van Rooij was ook een neef van C. van Gils en de gildebroeders Fr. van Gils en P. van Gils waren diens broers.

Vitrine met voorwerpen gilden

Van de drie verenigingen is de geschiedenis via een tijdtabel in beeld gebracht. In de gilden-hoek zijn verder voorwerpen uitgestald waaronder de wapens van de gilden (een handboog, een kruisboog, geweren), een helm, een prijsvogel, onderdelen van het vaandel…

Bron

Regionaal archief Tilburg. Geschiedenis van Goirle, cultuur

Tekst voor rondleiders. Heemkundige kring “De Vyer Heertganghen” Goirle