Schatten uit ons museum – 64 – fietsplaatjes

In onze verzameling bevinden zich kleine zaken die toch grote invloed gehad hebben op het leven van de gewone man of vrouw. Je kon er aan zien met wat voor persoon je te maken had of je kreeg een inkijkje in het financiële leven van die persoon. Een van die kleine zaken was het fietsplaatje.

Het fietsplaatje was ingevoerd na 1924 en was bedoeld om extra inkomsten voor de staatskas te genereren. Het kostte de mensen f 2,50 per jaar per fiets en oom misbruik te voorkomen werd in het plaatje het jaartal gedrukt, zoals we nu nog steeds zien bij bromfietsverzekeringsplaatjes.

Nu kon het gebeuren dat na 1929, het jaar van de economische crisis, mensen buiten hun schuld werkloos geraakt waren en die f 2,50 niet zonder problemen konden betalen. Daar werd wat op gevonden: een gat in het plaatje. Dat niet iedereen hier erg blij mee was laat zich raden. Het plaatje met een gat werd kosteloos verstrekt aan diegenen die geen werk hadden en van de steun moesten leven. Dit betekende voor die mensen dat iedereen nu kon zien dat men werkeloos was en steun trok, daar zaten deze mensen niet op te wachten. Bijkomend nadeel was dat men in het weekend als men niet hoede te werken ook niet met die fiets mocht rijden. Mogelijk dat hiermee soms de hand gelicht werd als men bekend was als echt erg arm.

Deze mensen kwamen vaak in de werkverschaffing terecht: men werd tewerk gesteld bij projecten die op deze manier met gratis arbeid gedaan konden worden. Vaak waren dit ontginningswerken op heidevlakten of in polders. Ook in Goirle werden grote oppervlakten bebost en zo zijn o.m. de zgn. gemeentebossen ontstaan. Deze werkers konden dus nu op de fiets het werk bereiken maar waren altijd herkenbaar aan het gat.

Eigenlijk werkte het gat in het plaatje dus stigmatiserend.

Een tegenprestatie leveren voor steun hoeft niet altijd verkeerd te zijn, zolang men er maar niet op aangekeken kan worden.

Weer een voorbeeld van kleine zaken die in ons museum terecht zijn gekomen en gekoesterd worden. Hoe zou de vader van opa dit beleefd hebben?

Die vraag kunt U zich meermalen stellen als U op de eerste of derde zondag van de maand tussen april en oktober ons museum bezoekt. U bent van harte welkom. Wilt U ook op het erf de handen uit de mouwen steken, kom dan eens langs op zaterdagochtend en verbaas U over het werk dat gedaan moet/kan worden om het heemerf in stand te houden. Nogmaals: U bent welkom. Contact hierover via conservator@heemkundekring-goirle.nl.

Gerrit van Heeswijk, heemkundekring Goirle.