Mutsen en poffers

In ons museum bewaren we verschillende kledingstukken uit vroeger tijden. De meest opvallende zijn de Brabantse Poffers, vrouwen mutsen uit betovergrootmoeders tijd. We hebben er enkele van Goirlese families gekregen, t.w. twee Meierse poffers en een poffer uit de Baronie.

In de Brabantse Meierij en in Oost-Brabant droegen de vrouwen van de gegoede middenstand alsook de boerinnen, die het zich konden permitteren, een poffer. De rest van de vrouwen droegen een goedkopere witte zondagse muts. Die zondagse muts kende geen versiering van bloempjes; ze was versierd met plooien, dicht op elkaar staande smalband lusjes, twee staartjes en een strik. De witte muts was vervaardigd van graslinnen of in een duurdere uitvoering van neteldoek. Elk gewest had zijn eigen typerende mutsen en poffers. Zo had de Meiersepoffer als versiering bloemetjes, terwijl die van de Baronie met dicht op elkaar staande sterretjes was uitgedost.

Die poffer werd gedragen boven het voorhoofd op een kanten muts, waarvan de geplooide voorkant voor de poffer uitkwam. Met zijden linten werd zowel de muts als de poffer onder de kin vast gestrikt. Ter bescherming van de kanten muts tegen het haarvet droeg men een zwart ondermutsje, dat eveneens met zwarte linten onder de kin werd vastgezet.

In de loop der jaren groeide de poffer naargelang de welstand van de draagster en de fantasie van de mutsenmaakster uit tot een gevaarte van formaat, dat eigenlijk meer last dan plezier

bezorgde aan de draagster, vooral bij winderig en regenachtig weer.

De kosten van de poffer

Een rijk versierde poffer kostte om en de nabij ƒ100,-; een kapitaal waar de boer minstens een half jaar voor moest werken. Er zaten 40 uren werk in het maken van zo’n poffer, doch die werkuren maakten het niet duur. Het waren de materialen, die de hoge kosten veroorzaakten, want die moesten praktisch allemaal worden geïmporteerd.

Graag tot een volgende keer namens de mensen van het Heem: Gerrit van Heeswijk. Contact via conservator@heemkundekring-goirle.nl.