Schatten uit ons museum – 46 – gevelstenen
Wilt U weten hoe oud een gebouw is? Dan kijkt U even op de gevelsteen die als “eerste” ingemetseld is. Dan moet die steen er natuurlijk wel zijn. Zie bijv. Oranjeplein 6.
Vele gebouwen –vooral openbare en belangrijke- krijgen ook tegenwoordig nog een ‘eerste steen’ die vaak na het begin van de bouw gelegd wordt. In oudere gebouwen vinden we vele van dit soort stenen en ook in Goirle zijn ze op diverse plekken nog te vinden.
Ons museum moet zo’n steen ontberen omdat de bouwer van ons pand –Adriaan Stads- bij de herbouw van het pand in 1880 daar niet aan dacht. Toch bewaren we diverse van zulke stenen op ons erf die van verschillende gebouwen afgekomen zijn. Bij de sloop van een dergelijk pand moest natuurlijk wel voorzichtig gehandeld worden, om de steen er in zijn geheel af te krijgen.
Zo bewaren we de eerste steen van o.a. de oude Tarsiciusschool, de Mariascholen en enkele particuliere huizen.
De eerste steenlegging was vaak een feestelijk gebeuren waar de familie samen met de aannemer een vrolijk geheel maakte. De bouwvakkers zelf hadden dan het pannenbier al op toen ze het hoogste punt van het pand bereikten. Frappant is dat het pannenbier met de vlag op de nok meer gevierd werd dan de eerste steen.
De hier afgebeelde steen komt van de Mariascholen. Gedurende de laatste vijftig jaar is deze naam in onbruik geraakt omdat het gebouw in gebruik was bij de Thomas of Jozefschool en bij de instuif. Deze Mariascholen werden gebouwd in 1927-1928. De meisjesschool was in het voorgaande jaar vernieuwd en onder het beschermschap van St. Jozef gesteld, waardoor de meisjesschool een mannelijke patroonheilige kreeg. Op de bovenverdieping werd de modevakschool gehuisvest en op de benedenverdieping kwam de kleuterschool te zitten. Helaas was de belangstelling voor deze modevakschool nogal miniem te noemen en in 1946 werd zij omgezet in een V.G.L.O.: Voortgezet Gewoon Lager Onderwijs met daarin de 7e en 8e klas: een tijd toen kinderen nog met 14 jaar naar de fabriek mochten! Later, in 1955, werd dit de huishoudschool Maria Virgo die nog weer later samen met de Ulo St. Jan een nieuw pand kreeg in de van Haestrechtstraat.
Op de plaats van de Mariascholen staan nu appartementen tegenover het gebouw van De Wildert (nu tijdelijk Kameleon).